Ngày xưa em của riêng tôi

Mắt nồng nàn thế, ấm lời thương yêu

Em cười loãng cả nắng chiều

Tôi chơi vơi giữa những điều hư vô

Bỗng dưng tôi hóa dại khờ

Em hồn nhiên đến ngu ngơ giữa đời.

Thế rồi hai đứa hai nơi

Gặp em, tôi bỗng thành người... dửng dưng!

Cái hôm em bước theo chồng

Mấy lần qua ngõ, tôi không dám vào...

Nhỡ em không gặp thì sao

Nhỡ em bật khóc…, nỡ nào điềm nhiên…

Nhỡ ai trách cứ than phiền

Nhỡ ra... thôi cứ lặng yên mà về...

Em đi về với người ta

Tôi đi về phía phong ba cuộc đời

Dẫu rằng năm tháng phai phôi

Xin em giữ lấy nụ cười ngày xưa...

                                    Hoàng Trọng Muôn

     Trong một khoảnh khắc nào đó của tâm hồn, bóng hình người yêu cũ hiện về trong nhung nhớ:

“Ngày xưa em của riêng tôi

Mắt nồng nàn thế, ấm lời thương yêu”

     Không một lời tiếc nuối, nhưng hai tiếng “ngày xưa” vụt lên như nói hộ tất cả những nỗi niềm. “Ngày xưa em của riêng tôi”, “ngày xưa” tôi có em, có tất cả những niềm vui và hạnh phúc trong đời.

“Em cười loãng cả nắng chiều

Tôi chơi vơi giữa những điều hư vô”

     Ký ức như tiếp tục trào lên những kỷ niệm của ngày xưa cũ. Nụ cười em tan trong nắng chiều và loang cả một góc tâm hồn chàng trai. Phải chăng ngay cái khoảnh khắc tuyệt đỉnh của hạnh phúc ấy, chàng đã dự cảm được sự “hư vô” của cuộc sống, của những điều đang hiển hiện? Em cười đó, nhưng rồi có thể sẽ tan biến… Cuộc sống vô thường và hạnh phúc mong manh quá! Nhưng ai cấm được lòng người không chao đảo, ngất ngây:

“Bỗng dưng tôi hóa dại khờ

Em hồn nhiên đến ngu ngơ giữa đời.”

     Ba cặp lục bát thật không nhiều để diễn tả hết những yêu thương, nhưng tác giả đã khéo léo gói gọn lòng mình trong câu chữ để dựng nên đoạn phim quá khứ với một tình yêu đẹp dịu dàng. Những ánh mắt, những khóe môi, những yêu thương ngọt lịm họ đã gởi trao bằng tất cả “dại khờ” và “hồn nhiên” nên hình như không đủ lực để chống chọi với dâu bể cuộc đời:

“Thế rồi hai đứa hai nơi

Gặp em, tôi bỗng thành người... dửng dưng”

     “Thế rồi hai đứa hai nơi” – tác giả thản nhiên đến vô tâm khi nói về sự chia lìa, hay chàng trai đang cố tỏ ra bình tĩnh để chấp nhận sự thật rằng họ đã mất nhau? Chàng trai “dửng dưng” khi đứng trước “em” hay đang lo sợ khi phải đối diện với lòng mình, với những mất mát không thể nào níu giữ? Hãy xem đằng sau cái sự dửng dưng ấy, nơi sâu thẳm tâm tư, chàng trai nghĩ gì khi “em” cất bước sang ngang:

“Cái hôm em bước theo chồng

Mấy lần qua ngõ, tôi không dám vào

Nhỡ em không gặp thì sao

Nhỡ em bật khóc… nỡ nào điềm nhiên…

Nhỡ ai trách cứ than phiền

Nhỡ ra... thôi cứ lặng yên mà về...”

     Còn gì buồn hơn khi nhìn thấy người yêu bước chân về nhà khác! Còn gì đau khổ hơn khi người em sánh bước chung đôi không phải là mình! Chàng trai như không muốn chấp nhận sự thật ấy, nhưng cũng không đủ liều lĩnh để làm gì táo bạo hơn cái việc “mấy lần qua ngõ” nhà em. Bao nhiêu điều giả sử được vạch ra: “Nhỡ em không gặp”, “nhỡ em bật khóc”, “nhỡ ai trách cứ”… Tác giả tự đặt ra những giả thiết để né tránh bao xúc cảm trong lòng. Rõ ràng anh muốn lắm, ao ước lắm được một lần đối diện người thương, nhưng chàng trai “sợ” những bất trắc hay sợ giông tố cuộc đời có thể sẽ kéo đến cho chàng và cho cả người ta. Vậy là đành “lặng yên ra về”, đành chấp nhận làm kẻ thua trong tình ái. Bước chân ra, có lẽ chàng cũng hiểu từ đây sẽ có bức tường vô hình ngăn cách họ với nhau. Dù chia tay có vì anh, vì em, hay tại trời gieo ngang trái thì có lẽ lòng anh cũng sẽ rất đau… Dù hai người có đi về hai ngả thì ký ức tình yêu vẫn còn là khoảng lặng trong cuộc đời để đôi lúc cả hai cùng ngoảnh lại:

“Em đi về với người ta

Tôi đi về phía phong ba cuộc đời

Dẫu rằng năm tháng phai phôi

Xin em giữ lấy nụ cười ngày xưa...”

     Câu thơ như nghẹn lại trước những điều chàng trai không thể nói. Chàng đang dửng dưng hay tê dại trước sự thật phũ phàng “em đi về phía người ta” để một mình cất bước “về phía phong ba cuộc đời”! Kể từ đây hai người sẽ ở hai thế giới tách biệt nhau. Phía em là hạnh phúc, là gia đình, là một mái ấm… Phía anh còn lại những phong ba trước mắt và bao kỷ niệm đẹp đang dần khuất sau lưng… Nhưng dù có trôi dạt về đâu trên vạn nẻo đường đời, dù có chấp nhận cái quy luật nghiệt ngã của thời gian, rằng “năm tháng” rồi sẽ “phôi pha”, chàng vẫn muốn giữ lại riêng mình những ký ức đẹp:

“Xin em giữ lấy nụ cười ngày xưa...”

     Người ta bảo không có tình yêu vĩnh cửu, chỉ có những phút giây vĩnh cửu của tình yêu. Chàng tin như thế, bởi nụ cười hồn nhiên ngày nào của cô gái đã tạc nên cái khoảnh khắc vĩnh cửu thiêng liêng trong trái tim chàng. Dù là bây giờ hay trăm năm sau tôi tin trong chàng sẽ không bao giờ tắt nụ cười “loãng cả nắng chiều” của em.

     Bài thơ khép lại nhưng tôi vẫn còn nghĩ mãi về chàng trai – nhân vật trữ tình trong tác phẩm. Thật là vừa đáng thương vừa đáng trách. Thương, vì dâu bể cuộc đời cuốn đi hạnh phúc tình yêu của anh ta. Trách, vì hình như nhân vật có phần yếu đuối và thụ động trong tình yêu. Không cần anh phải giành giật thô bạo để chiếm hữu người tình, nhưng giá như có một động thái nào đó để níu giữ tình yêu thì có lẽ không ai phải buông tiếng thở dài tiềc nuối…

     Nhưng ngẫm lại, “nhân vô thập toàn”, trách sao được khi biết đâu đấy lại là duyên phận! Chỉ thấy tiêng tiếc…

Tháng 9 năm 2008

Phan Tú