Chẳng riêng gì ngày quốc tế thiếu nhi 1 tháng 6, bây giờ hằng tuần, trẻ em Việt Nam, cả nhi đồng, thiếu niên và tuổi mới lớn có thể đọc sách mới của tập đoàn chuyên về công nghệ giải trí cho trẻ em - The Walt Disney (South East Asia) Pte., Ltd. Đọc bằng tiếng Việt, bằng bản song ngữ Việt - Anh, bày bán rất sẵn trong các tiệm sách. Từ sau ngày thống nhất đất nước, khung cửa hội nhập Việt Nam với thế giới ngày càng rộng mở, và có vẻ như bước tiên phong trong việc hội nhập nói chung đang thuộc về văn học thiếu nhi.

    1.Từ 2010 hãng The Walt Disney chính thức trở thành đối tác của NXB Kim Đồng trong lĩnh vực xuất bản. Trong 5 năm qua, hai bên đã nỗ lực đáp ứng những yêu cầu gắt gao về mặt bản quyền để biên dịch, biên soạn và giới thiệu đến độc giả thiếu nhi Việt Nam hơn 400 đầu sách và tạp chí đến từ xứ sở cổ tích diệu kì nhất trên thế giới, thế giới của Nàng Bạch Tuyết, của bảy Chú Lùn của vịt Donal và chuột Mikey. Theo định kì hằng tuần hay hằng tháng, trẻ em Việt Nam có thể tìm đọc trong tủ sách “Tuổi thần tiên” của NXB Kim Đồng, các tập san Công chúa, thế giới ô tô hay Nhà bác học nhí…có dán mác Disney publishing worldwide chính hiệu! Cùng với sách là các đĩa phim hoạt hình, giúp trẻ em nước ta có thể được thưởng thức cùng lúc những siêu phẩm điện ảnh với trẻ em khắp thế giới. Nhìn lại quá trình hợp tác này, bà Vũ Thị Quỳnh Liên - Trưởng phòng Bản quyền NXB Kim Đồng cho biết: “Từ năm 2004, NXB Kim Đồng và Hãng Walt Disney đã có những giao dịch bản quyền đầu tiên. Nhưng đến năm 2010, NXB Kim Đồng mới trở thành đối tác chính thức đầu tiên của Hãng Walt Disney tại Việt Nam. Quan điểm hợp tác giữa Hãng Walt Disney và NXB Kim Đồng là hướng đến hợp tác và phát triển. Với Kim Đồng, Walt Disney là tập đoàn toàn cầu, chúng tôi không coi những yêu cầu của Hãng là những khó khăn mà là những thử thách để nỗ lực hoàn thiện sản phẩm của mình. Về phía Disney, họ cũng xem xét NXB Kim Đồng như một nhà xuất bản hàng đầu ở Việt Nam và không ngừng hỗ trợ chúng tôi trong quá trình phát triển các dòng sách và tạp chí. Sau 5 năm hợp tác và phát triển, nhiều ấn phẩm của Walt Disney đã được NXB Kim Đồng khai thác hiệu quả, nỗ lực Việt hóa nội dung tới 40%, mở thêm nhiều chuyên mục gần gũi với cuộc sống của trẻ em Việt Nam. Chính những nỗ lực này đã đưa đến cho NXB Kim Đồng Giải thưởng Sáng tạo do Walt Disney trao tặng”.

   

   Chậm hơn Walt Disney, tạp chí National Geographic, tổ chức khoa học và giáo dục phi lợi nhuận lớn nhất thế giới cũng đã tới Việt Nam và đưa tới cho độc giả nhí nước ta những đầu sách theo chuẩn quốc tế. Nhân ngày thiếu nhi quốc tế năm nay "Cuốn sách lớn đầu tiên của tớ" là bộ sách thứ ba trong loạt ấn phẩm mà National Geographic, bán bản quyền khái thác cho nhà NXB Kim Đồng. Với hình thức "hỏi-đáp" thú vị, hàng nghìn câu hỏi cùng 300 bức ảnh rực rỡ, sinh động và tràn đầy màu sắc về thế giới tự nhiên và vũ trụ lần lượt đến với bạn đọc qua từng tập sách.

   2.Một cửa hội nhập khác, theo hướng đưa nhân vật văn học Việt Nam tới với bạn đọc quốc tế được mở ra từ tài năng của một số cá nhân tài danh đang là tác giả ăn khách ở Việt Nam. Liên tục nhiều năm nay, năm nào nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cũng có tác phẩm mới, thành tựu mới. Vào năm 2010 sau kỉ lục 10.000 bản Đảo mộng mơ bán hết chỉ sau mấy ngày ở hội sách ở TP.Hồ Chí Minh, Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam đề cử tác phẩm "Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ" tham dự giải thưởng ASEAN (Southeast Asian writers award) với sự nhất trí 100% . "Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ" của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh được NXB Trẻ xuất bản lần đầu vào năm 2008, được đông đảo bạn đọc yêu mến, đã đoạt giải Hội Nhà văn năm 2009.

    Sau khi nhận giải trở về từ Thái Lan, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cho biết: “Tôi nói trong lễ trao giải là các tác giả trong khu vưc ASEAN ít có cơ hội đọc sách của nhau. Vì các nước chỉ dịch sách từ khắp nơi đâu đó mà ít dịch sách của nhau. Đó là điều không tốt. Cũng như người ngồi ở trong nhà chuyện gì xa xôi ở đâu cũng biết mà chuyện nhà hàng xóm thì không biết chút gì. Thấy nó có vẻ vô tâm. Còn về chuyện quảng bá văn học VN nói chung và văn học thiếu nhi nói riêng ra nước ngoài thì chúng ta chưa có tham vọng và quyết tâm nên không vạch ra được một lộ trình khả thi. Mà tôi nghĩ, trách nhiệm chính trong chuyện đó phải là các nhà xuất bản chứ không phải Hội Nhà văn, vì đây là vấn đề kinh doanh cụ thể, có tính toán, có sách lược, có công tác PR, có nắm bắt cơ hội ở các Hội chợ sách quốc tế để giới thiệu tác phẩm và thương thảo bản quyền. Hội Nhà văn chỉ làm nhiệm vụ cầu nối do vai trò hay do mối quan hệ của mình thôi, chứ đâu có làm thay Nxb được. Hễ nói tới xuất bản sách, trong nước hay ngoài nước gì cũng vậy, là nói tới vai trò của Nxb. Vấn đề là các Nxb có hoài bão làm một cuộc đột phá hay không mà thôi”.

    Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đủ kinh nghiệm để nói như thế. Truyện dài Mắt biếc của ông đã được chuyển ngữ và phát hành tại Nhật Bản. Theo dịch giả Kato Sakae, Mắt biếc bản tiếng Nhật được dư luận đánh giá cao, nhất là từ các đồng nghiệp Nhật Bản. Nhà văn Inazawa Junko: “Tôi rất đồng cảm với nội tâm của nhân vật Ngạn. Tôi đã rơi nước mắt trước tâm hồn vô tư và sự hy sinh của Trà Long, qua đó tôi suy nghĩ nhiều về bối cảnh xã hội Việt Nam”; nhà thơ Takatsuki Fumiko: “Giọng văn rất hay và nhẹ nhàng. Câu chuyện tình cảm trong sáng. Sau khi đọc truyện này, tôi bỗng muốn đi Việt Nam”; nhà phê bình Sakai Tazuko: “Kết cục vượt ra ngoài những dự đoán về cuộc đời đã để lại dư âm sâu đậm”.

    Trong tiệm sách riêng của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, bên cạnh “Mắt biếc”, bản tiếng Nga, giáo trình dạy tiếng Việt cho sinh viên Nga dựa trên tác phẩm "Cô gái đến từ hôm qua" của nhà văn đã được bày bán, cùng với "Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ" bản tiếng Thái.

    Một đóng góp rất đáng kể cho việc xuất khẩu văn học thiếu nhi Việt Nam ra nước ngoài là việc truyện dài Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ của Nguyễn Ngọc Thuần (NXB Trẻ, bản tiếng Anh) được giải Peter Pan của Thụy Điển. Đây là giải thưởng của Ủy ban Quốc tế về sách dành cho thanh thiếu nhi tại nước này và Hội chợ sách quốc tế Gothenburg khởi xướng từ năm 2000. Hằng năm, giải thưởng chỉ trao cho một tác giả văn học thiếu nhi của nước ngoài, trước Việt Nam, đã có các tác giả văn học thiếu nhi của Pháp, Mỹ, Nga, Ireland, Phần Lan, Canada, Trung Quốc.

    3. Trong suốt hơn 9 năm qua, kể từ ngày 29-12-2005 có một Dự án đã luôn kiên trì, bền bỉ trên hành trình xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ sáng tác cho văn học thiếu nhi thông qua các cuộc vận động và trao đổi kinh nghiệm sáng tác được triển khai một cách hiệu quả và sâu rộng, thu nhận hơn 3.000 tác phẩm có chất lượng đến từ mọi miền Tổ quốc. Đó là Dự án Hỗ trợ Văn học Thiếu nhi Việt Nam - Đan Mạch. Dự án bắt đầu từ Bộ Ngoại giao và được 3 tổ chức Hội Nhà văn Đan Mạch, Hội Nhà văn Hà Nội và NXB Kim Đồng phối hợp thực hiện.

    Bà Lê Thị Dắt - Giám đốc Dự án cho biết đây là thành công của của 9 cuộc Vận động sáng tác tổ chức liên tực từ 2006 tới nay, lần lượt là các chủ đề: Một ngày kì lạ, Bước qua hai thế giới, Đối mặt với thiên nhiên, Vượt qua sợ hãi, Gõ cửa trái tim … Điểm độc đáo của dự án là những chuyến tàu kể chuyện được tổ chức nhằm đưa nhà văn tới với độc giả nhỏ tuổi của mình để trực tiếp trình bày tác phẩm. Ở những nhà ga văn học mà chuyến tầu dừng lại, các nhà văn Việt Nam và Đan Mạch kể các em nghe truyện mình mới viết, đồng thời nghe các em kể. Những trang truyện tranh được chiếu trên màn hình. Những bàn tròn văn học giữa tác giả và độc giả được tổ chức để có sự thông cảm từ cả hai phía. Và đã có chuyến tầu ngoại giao, đưa các nhà văn Việt Nam Trần Đức Tiến, Cao Xuân Sơn, Bích Khoa… vượt biên giới tới thâm nhập thực tế ở quê hương Đan Mạch của Andecxen. Nét độc đáo thứ hai của dự án này là, những tác phẩm tham dự các cuộc vận động sáng tác khi vào chung khảo sẽ có bản tiếng Anh để những nhà văn Đan Mạch trong ban giám khảo có thể tham gia chấm điểm. Dự án này chính là khung cửa văn học của thời hội nhập. Và thu họach lớn nhất mà dự án hướng tới sau những tác phẩm cụ thể là sự hấp thụ và chuyển hóa những bút pháp và cảm hứng sáng tạo văn học thiếu nhi mà các nhà văn từ hai phía Việt Nam-Đan Mạch, phương Đông – phương Tây cùng mang tới để thiếu nhi hai nước được đọc những tác phẩm hoàn toàn mới lạ. Là cảm hứng văn học toàn cầu.

Nguồn VanVN.Net